Fabryka włókiennicza przy Kijowskiej w Białymstoku. 130 lat historii
Budynek przy dzisiejszej ulicy Kijowskiej 1 powstał po 1895 roku. Była to wtedy niewielka fabryka włókiennicza, należąca do rodziny Leszesów. W okresie międzywojnia pomieszczenia fabryczne były podnajmowane podwykonawcom.
Na początku wojny, w latach 1939-1941 działała tam szkoła żydowska. Następnie funkcjonował Białoruski Komitet Narodowy. A po wojnie, od 1944 roku do lat 60. przestrzeń powróciła do funkcji dydaktycznych. W tych latach działała tam szkoła podstawowa nr 9, która później przeniosła się na ul. Legionową. Później natomiast były tam magazyny.
Zabytek w centrum Białegostoku ledwo uszedł z życiem
W ostatnich dekadach budynek chciano wyburzyć. W związku z przebudową ulicy Młynowej i Kijowskiej okazało się, że stoi dawna fabryka stoi w pasie drogowym. Jednak obiekt od 1991 roku jest wpisany do rejestru zabytków i tym samym ocalał.
Lecz po przejęciu przez miasto przez lata pozostawał pustostanem. Pomimo prób sprzedaży, niszczał porzucony w zmieniającym się krajobrazie okolicy. Były plany by utworzyć tam Muzeum Białostockich Żydów czy Muzeum Mody i Tekstyliów, ale nic z nich nie wyszło.
Przeprowadzano co prawda drobne prace, ale raczej mające na celu utrzymanie budynku. Wyjęto zerwane stropy z wnętrza czy uszczelniono przeciekający dach.
Remont dawnej fabryki z XIX wieku. Wiemy, co tam powstanie
Teraz zabytkowa fabryka w końcu doczekała się generalnego remontu. Prace już się rozpoczęły. W budżecie miasta na ten rok wpisano na ten cel 4,6 mln zł.
Inwestycją zajmuje się Zarząd Mienia Komunalnego. Budynek ma pełnić funkcje biurowo-usługowe. Wewnątrz przewidziano utworzenie około 10 lokali.
CZYTAJ TAKŻE: Najlepiej zachowana XIX-wieczna fabryka w Białymstoku. Kiedyś młyn parowy i magazyn. Sprawdź, co jest teraz
Remont odbywa się zgodnie z zaleceniami konserwatora zabytków. Nastąpią zauważalne zmiany wizualne, bo elewacje po remoncie mają być tynkowane. Roboty mają zakończyć się jeszcze w 2025 roku.
Dawna fabryka przy ul. Kijowskiej jest typowym przykładem przedwojennej zabudowy fabrycznej Białegostoku. Jest także jednym z ostatnich zachowanych bastionów dawnej dzielnicy Chanajek.
