VI LO w Białymstoku to jedna z najbardziej prestiżowych szkół w mieście. W zabytkowych murach od wejścia czuć niesamowitą historię budynku i ducha przeszłości. Edukację uzyskało tam wielu wybitnych i zasłużonych w historii miasta białostoczan, na czele z Ludwikiem Zamenhofem.
Jej historia sięga XVIII wieku.
Historia najstarszej szkoły w Białymstoku
W 1777 roku Komisja Edukacji Narodowej zatwierdziła program nauczania nowo powstałej białostockiej szkoły powydziałowej. Szkoła ta pierwotnie mieściła się przy obecnej ul. Kilińskiego. W 1796 roku na skutek zaborów szkoła musiała zmienić swoją siedzibę i została przeniesiona do dotychczasowego teatru dworskiego.
W 1802 roku szkołę przekształcono w Gimnazjum Białostockie. Był to efekt reformy oświatowej Imperium Rosyjskiego. Gimnazjum w 1808 roku przeniesiono do murowanego budynku na skrzyżowaniu ulic Warszawskiej i Pałacowej. Ponowna zmiana siedziby nastąpiła w 1858 r. Wtedy to właśnie gimnazjum zagościło w obecnym budynku. Był to klasycystyczny pałac przy ówczesnej ul. Kościelnej 9 (dzisiaj Warszawska 8).
W latach 70. XIX wieku zmieniono profil placówki z gimnazjum humanistycznego na szkołę realną techniczno-przyrodniczą. Szkoła powiększała swój obszar. Pod koniec wieku zakupiono zabudowania przy dzisiejszej ulicy Warszawskiej, a także postawiono nowe budynki na placu od strony ul. Kościelnej. Do dzisiaj jest to część szkoły.
CZYTAJ TAKŻE: Kiedyś najważniejsza ulica Białegostoku. Kilińskiego na zdjęciach sprzed ponad 100 lat
W listopadzie 1915 roku, rok po rozpoczęciu I wojny światowej, utworzono tam męskie i żeńskie gimnazjum realne. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w pałacyku umieszczono męskie gimnazjum, które zostało ostatecznie upaństwowione. Nadano mu wtedy imię Króla Zygmunta Augusta. Były to pierwsze podwaliny dzisiejszego liceum.
Działalność placówki przerwała II wojna światowa. Jednak w 1944 roku powrócono do nauczania w budynku. Mieściły się tam ponownie męskie i żeńskie gimnazjum. W 1958 r. ich miejsce zajęło nowo utworzone I Liceum Ogólnokształcące. W kolejnych latach szkoła kilkukrotnie zmieniała swoją nazwę oraz profil, by w 1972 roku przeobrazić się w VI Liceum Ogólnokształcące. Pod tą postacią instytucja funkcjonuje do dziś.
To najstarszy budynek szkolny w Białymstoku. Powstał za czasów carskich
Budynek neoklasycystycznego pałacyku przy obecnej ul. Warszawskiej wzniesiono w 1831 roku. Pierwotnie miał się tam mieścić sąd obwodowy, siedziba policji i władz miasta oraz archiwum. Budynek przeznaczono jednak na siedzibę Rządu Obwodowego w 1834 r., jeszcze podczas budowy. Po remoncie stał się siedzibą szkoły od lat 60. XIX w.
Otynkowany, ceglany obiekt, zaprojektowany przez Dominika Kułakowskiego, wzniesiono na rzucie wydłużonego prostokąta, z trzema ryzalitami w elewacji tylnej. Ryzalit środkowy mieścił hol i paradną klatkę schodową. Budynek pod koniec stulecia rozbudowano o skrzydło od strony ul. Kościelnej. Natomiast na początku XX w. do korpusu głównego dobudowano skrzydło od ul. Warszawskiej. Ma ono dekoracyjnie opracowaną, neorenesansową fasadę. Po II wojnie światowej do elewacji frontowej dobudowano portyk kolumnowy.
W latach 70. ubiegłego stulecia, wraz założeniem VI LO, gmach pałacyku przeszedł gruntowną modernizację. Zainstalowano tam m.in. centralne ogrzewanie i węzeł sanitarny.
Zabytkowe VI LO w Białymstoku w remoncie
Szkoła obecnie jest remontowana. Modernizacja wielkiego budynku przeprowadzana jest etapami od 2021 roku. Kolejny etap, w którym m.in. przebudowany zostanie dach, wymienione będą okna i wykonane elewacje, ma zakończyć się w 2025 roku.
Placówka z racji swojego zabytkowego charakteru od lat wymagała remontu. Budynek jest wpisany do rejestru zabytków.
Pomimo licznych zmian przez ponad 100 lat egzystencji, budowla zachowała swój niesamowity klimat i jest jedną z najstarszych zachowanych w mieście.
W galerii zobaczycie jak wyglądała ponad 100 lat temu i jak wygląda dziś, oraz jak zmieniała się na przestrzeni ostatniego wieku.