Spis treści
Czym jest opłata mocowa?
Opłata mocowa to dodatkowy, obowiązkowy składnik rachunku za prąd, który każdy odbiorca płaci co miesiąc razem z rachunkiem za energię. Opłata dotyczy zarówno odbiorców indywidualnych, jak i biznesowych. Została wprowadzona w 2021 r. w ramach tzw. rynku mocy, mającego zapewnić stabilność dostaw energii w Polsce.
W praktyce oznacza to, że konsumenci finansują utrzymanie elektrowni w gotowości do pracy, nawet wtedy, gdy nie produkują one prądu. Dotyczy to głównie bloków węglowych, które wciąż stanowią podstawę polskiego systemu energetycznego.
              Opłata mocowa z rekordową podwyżką. Wzrost o 50 procent
Według decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE), stawki opłaty mocowej w 2026 r. wzrosną średnio o połowę w stosunku do obecnych.
Dla gospodarstw domowych miesięczny koszt wyniesie:
- 4,29 zł netto – dla odbiorców zużywających poniżej 500 kWh rocznie,
 - 8,58 zł netto – dla zużycia między 500 a 1200 kWh,
 - 14,89 zł netto – dla zużycia od 1200 do 2800 kWh,
 - 24,05 zł netto – powyżej 2800 kWh rocznie.
 
To oznacza wzrost o ok. 50 proc. w każdej grupie taryfowej.
Rachunki za prąd w górę. Firmy zapłacą najwięcej
Podwyżki najbardziej uderzą w sektor przedsiębiorstw, zwłaszcza firmy produkcyjne, rolnicze i usługowe rozliczające się w taryfie C.
Dla tej grupy stawka opłaty mocowej wzrośnie o 55 proc., do poziomu 219,4 zł za megawatogodzinę (MWh) pobraną w dni robocze w godzinach szczytu (7:00-22:00).
W praktyce oznacza to wzrost kosztów energii nawet o kilkanaście procent miesięcznie, szczególnie w branżach energochłonnych, takich jak przemysł spożywczy, metalowy czy budowlany.
Coraz większe obciążenie systemu
Jak podaje portal Farmer.pl, w 2024 r. całkowity koszt funkcjonowania rynku mocy wyniósł 6,1 mld zł, a na 2025 r. zaplanowano już 6,4 mld zł.
Szacunki wskazują, że w 2026 roku suma opłat pobranych w ramach rynku mocy może sięgnąć nawet 10 mld zł.
Oznacza to, że konsumenci, poprzez swoje rachunki, w coraz większym stopniu finansują utrzymanie elektrowni konwencjonalnych.
Dlaczego opłata mocowa rośnie?
URE tłumaczy, że podwyżki wynikają z rosnących kosztów utrzymania rezerw mocy, czyli gotowości elektrowni do pracy w momentach zwiększonego zapotrzebowania na energię. Wpływ ma też wzrost wynagrodzeń dla wytwórców energii zakontraktowanych w ramach rynku mocy.
Eksperci zwracają uwagę, że system w obecnej formie utrwala zależność od paliw kopalnych, ponieważ utrzymuje w eksploatacji starsze, mniej efektywne bloki węglowe.
Podwyżka opłaty mocowej. Co to oznacza dla konsumentów?
Dla przeciętnego gospodarstwa domowego podwyżka oznacza wzrost rachunków o kilka złotych miesięcznie, ale w skali roku już o 50-100 zł.
W przypadku małych i średnich firm skutki będą bardziej odczuwalne: dodatkowe kilkaset złotych miesięcznie w kosztach energii może przełożyć się na podwyżki cen towarów i usług.
Eksperci ds. energii prognozują, że w 2026 roku, po zakończeniu części mechanizmów osłonowych, rachunki za prąd mogą wzrosnąć nawet o 30-40 proc. w stosunku do 2024 r.
Oprac. Jakub Sadkowski, źródło: Fakt