Narwiański Park Narodowy to polska Amazonia. Płynie tam jedna z najbardziej niezwykłych rzek Europy

Narwiański Park Narodowy rozpościera się na niemal 7 tys. hektarów powierzchni północno wschodniej Polski. Położony w woj. podlaskim, na obszarze dwóch powiatów oraz siedmiu gmin, park obejmuje obszar doliny Narwi (na długości 30 km).

Jego granice znajdują się zaledwie 30 km od Białegostoku, czyli największego miasta w województwie i jego stolicy. NPN został powołany 1 lipca 1996 roku i uważany jest za jeden z najcenniejszych obszarów chronionych w kraju.

Narew. Rzeka unikatowa na skalę europejską

Co czyni Narwiański Park tak wyjątkowym? Wyróżnia się on na tle innych polskich parków narodowych swoją unikalną hydrografią. Tu główną rolę gra rzeka Narew. Ma ona charakter anastomozujący. Oznacza to, że ma wiele koryt, tworząc przy tym skomplikowaną sieć odnóg i kanałów.

To rzeka unikatowa nie tylko w skali Polski, ale i w Europie. Rzeki anastomozujące spotkać można jeszcze w Ameryce Południowej czy Afryce. Poza Narwią są to np. Amazonka czy Kongo.

Jak doszło do powstania wielokorytowego systemu Narwi? Miało to związek z narastaniem torfów w dolinie. Rozwijająca się roślinność wodna i szuwarowa powodowały hamowanie i spiętrzanie wód. Doprowadziło to do podziału koryta, z czego tworzyć zaczęły się sieci koryt bocznych.

Magiczna natura doliny Narwi

Natura doliny Narwi samoistnie kreuje swój krajobraz i tworzy mieszankę wodnych, bagiennych i lądowych siedlisk. Rzeka zmienia swoje koryto w zależności od poziomu wody, który zależny jest z kolei od pór roku. W wyniku tego zjawiska powstają i zanikają wyspy, zatoki oraz kanały. Dla wielu gatunków roślin i zwierząt są to idealne warunki do życia, a ich źródłem jest właśnie tak dynamiczny ekosystem.

Wiosną poziom wody w rzece jest najwyższy i dolina przypomina wtedy prawdziwe labirynty wodne. Latem wody opadają, odsłaniając liczne łachy i wyspy. Tam rozwijają się bujne łąki. Zimą woda zamarza i cały obszar nabiera zupełnie odmiennego charakteru.

Narwiański Park Narodowy jest przy tym jedynym Parkiem Narodowym w Polsce, w którym nie wytyczono żadnego obszaru ochrony ścisłej. Park położony jest głównie na prywatnych gruntach, a w jego skład wchodzi formalnie ok. 12 tys. działek. Jedynie 38 proc. powierzchni parku to tereny państwa. Na wielu jego obszarach toczy się zwyczajne i codzienne wiejskie życie.

Roślinność Narwiańskiego Parku Narodowego. Bogactwo przyrody przyprawiające o zawrót głowy

Roślinność doliny Narwi, również ta w granicach parku, ukształtowana została zatem przez człowieka. Przez wiele wieków osadnictwa i tradycyjnego użytkowania gruntów. Tereny te były koszone i wypasano na nich zwierzęta. Zmianie uległo to dopiero pod koniec XX wieku i doprowadziło do procesu zanikania niektórych siedlisk. Tereny podmokłe natomiast zaczęły zarastać, między innymi wierzbami. Procesy te starają się zatrzymać władze parku. Pomóc ma np. przywrócenie koszenia.

A jest o co dbać. Roślinność parku może bowiem przyprawić o zawrót głowy. Odkryto tam 704 gatunki roślin. Jednymi z najbardziej charakterystycznych są:

• czarcikęsik,
• gnidosz błotny,
• goździk pyszny,
• mieczyk dachówkowaty.

ZOBACZ TAKŻE: Gdzie na kajaki w woj. podlaskim? Na te spływy kajakowe warto się wybrać! Sprawdź polecane miejsca

Zwierzęta w Narwiańskim Parku Narodowym. Zagrożone gatunki ptaków

Dolina Narwi jest także doskonałym siedliskiem dla licznych zwierząt preferujących wodno-błotne środowiska. W rozlanych wodach pełno ryb, płazów i bezkręgowców, które z kolei przyciągają równie licznie ptaki. W parku stwierdzono występowanie 213 gatunków ptaków. 160 z nich to gatunki lęgowe. Stanowi to prawie połowę wszystkich gatunków ptaków zamieszkujących Polskę. Na obszarze występuje np. wodniczka, zagrożony globalnie gatunek. Do innych rzadkich ptaków NPN zaliczają się także:

• rożeniec,
• uszatka błotna,
• zaroślówka.

A symbolem parku jest drapieżny błotniak stawowy, który trafił nawet do jego logo.

Dużo tu również lubiących wodę ssaków, które świetnie czują się w środowisku parku. Są to:

• wydra,
• bóbr,
• karczownik,
• ryjówka aksamitna,
• rzęsorek rzeczek.

Narwiański Park Narodowy - atrakcje

Ogromne rozlewiska, bagna i szuwary położone na zupełnie płaskim terenie mogą wydawać się trudne do zwiedzenia. W Narwiańskim Parku Narodowym zadbano jednak o aspekt turystyczny przy poszanowaniu natury. Na terenie parku wybudowano kilka wież widokowych. Z nich podziwiać możemy rozległą okolicę. Wieże widokowe w NPN znajdziemy w miejscowościach:

• Kruszewo,
• Kurowo,
• Łapy,
• Pańki,
• Suraż,
• Topilec,
• Uhowo,
• Waniewo.

Niedawno powstała wieża w Uhowie ma 44 metry wysokości i może się poszczycić tytułem najwyższej na Podlasiu.

Oprócz wież, do naturalnych atrakcji parku zaliczają się między innymi także:

• Kładka Śliwno-Waniewo
• Turystyczne szlaki: wodne i rowerowe.
• Zerwany most nad Narwią, czyli grobla "zerwanego mostu"
• Ścieżka przyrodnicza "Kładka wśród bagien"

ZOBACZ TAKŻE:  Wigierski Park Narodowy niesamowicie wyróżniony! To bezcenny obszar polskiej natury w Podlaskiem

Narwiański Park Narodowy - bilety. Jak zwiedzać?

Zgodnie z informacją na stronie NPN, wstęp do parku jest płatny. Cennik prezentuje się następująco:

• bilet jednodniowy - normalny 8 zł; ulgowy 4 zł,
• bilet trzydniowy - normalny 20 zł; ulgowy 10 zł.

Oddzielny bilet należy kupić za wstęp do Ośrodka Edukacji Przyrodniczej Młynarzówka. Jego koszt to 12 zł (bilet ulgowy to 6 zł). Tam obejrzeć można multimedialną ekspozycję o przyrodzie doliny Narwi.

W parku skorzystać można także z trzech pól biwakowych:

• Kurowo (przy siedzibie dyrekcji Parku),
• Topilec,
• Kolonia Topilec.

Do dwóch ostatnich wystarczy bilet wstępu. W przypadku Kurowa koszt to 20 zł za osobę (doba).