Cerkwie w woj. podlaskim. Cuda, które musisz odwiedzić!
Województwo podlaskie to prawdziwe zagłębie cerkiewne, a odwiedzenie tamtejszych świątyń to fascynująca podróż w głąb historii, kultury i duchowości. Cerkwie na Podlasiu to nie tylko zabytki architektury, ale przede wszystkim żywe świadectwa przeszłości. Ich odwiedzenie to niezapomniana lekcja o Polsce, jej wschodnim pograniczu i ludziach, którzy je tworzyli. Jeśli jeszcze nie przekonaliśmy was do tego, aby odwiedzić cerkwie w Podlaskiem, przeczytajcie dlaczego warto:
- Bogactwo i różnorodność architektury: Spotkasz tu cerkwie drewniane (często z charakterystycznymi kopułami i zdobieniami), murowane, a nawet obronne. Każda ma swoją specyfikę, wynikającą z epoki budowy, lokalnych tradycji i wpływów architektonicznych.
- Świadectwo historii i kultury pogranicza: Podlasie to tygiel kulturowy, gdzie od wieków przenikały się wpływy polskie, białoruskie, ukraińskie, litewskie, a także żydowskie i tatarskie. Cerkwie są namacalnym dowodem tej mozaiki, opowiadając historie współistnienia i wzajemnego oddziaływania. Wiele cerkwi przetrwało wojny, zabory, zmiany granic i systemów politycznych. Ich mury szepczą o dawnych sporach, ale też o wytrwałości wiary i wspólnoty.
- Wartość artystyczna i duchowa: Wnętrza cerkwi to często prawdziwe galerie sztuki. Ikonostasy – ściany z ikonami oddzielające nawę od ołtarza – to arcydzieła snycerki i malarstwa ikonowego, często liczące setki lat. Ich symbolika i piękno są poruszające. Wiele cerkwi posiada zachowane lub odrestaurowane malowidła ścienne, które zachwycają kolorystyką i przedstawieniami scen biblijnych oraz świętych.
- Autentyczność i spokój: Wiele cerkwi znajduje się w mniejszych miejscowościach i na wsiach, z dala od zgiełku miast. Odwiedziny tam to szansa na odkrycie prawdziwej, niekomercyjnej Polski Wschodniej. Często przy cerkwiach działają małe wspólnoty, a spotkanie z lokalnymi mieszkańcami może wzbogacić doświadczenie i pozwolić poznać historie z pierwszej ręki.
- Malownicze położenie: Wiele cerkwi jest pięknie wkomponowanych w podlaski krajobraz – otoczonych zielenią, położonych nad rzekami czy na wzgórzach, co czyni ich zwiedzanie jeszcze przyjemniejszym.
Ta podlaska cerkiew ma ponad 250 lat. Jest najstarsza w regionie i skrywa niesamowitą historię!
Cerkiew św. Jana Teologa w Nowoberezowie, należąca do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, to najstarsza drewniana świątynia regionu, wzniesiona w 1771 r. jako unicka z fundacji Izabeli Branickiej. W 1839 r. stała się prawosławna.
Jest to zrębowa, szalowana budowla z zachowanymi polichromiami. Posiada unikatową dzwonnicę z 1883 r. i blaszane dachy. Początkowo parafialna, stała się filialną po wybudowaniu nowej cerkwi.
W ostatnich latach przeszła gruntowne remonty zewnętrzne (2016) i wewnętrzne (2021).
W jej otoczeniu znajdują się studnia do poświęceń wody oraz zabytkowe groby. Cerkiew jest wpisana do rejestru zabytków (1951).
Niezwykłego odkrycia dokonano w 2023 r. na strychu – odnaleziono ponad 20 elementów XVII-wiecznego ikonostasu. To najstarszy znany ikonostas na Podlasiu, co podkreśla unikalną wartość cerkwi i jej historyczne bogactwo.
