Podlaska Atlantyda i legenda o skarbie. Dzisiaj jest tu popularny zalew, kiedyś było osiem wsi [GALERIA]

Historia Zalewu Siemianówka. Pod wodą osiem wsi, czyli Podlaska Atlantyda

Historia powstania Zalewu Siemianówka sięga 1964 r. Decyzja o jego budowie została podjęta w związku ze znacznymi deficytami wodnymi w dorzeczu górnej Narwi. Zbiornik miał także stanowić zaplecze wody pitnej dla Białegostoku i Łap. Rozpoczęto prace, które objęły m.in. poszukiwanie lokalizacji. Padło na okolice wsi Siemianówka.

Do pierwszych wykonawczych prac przystąpiono w maju 1977 r. Budowa prowadzona była ostatecznie aż 13 lat, pomiędzy 1977 a 1990 rokiem.

Tam gdzie miała przebiegać inwestycja, od lat żyli ludzie. Mieszkali i prowadzili gospodarstwa rolne oraz inne usługi, stanowiąc sporą lokalną społeczność. Konieczne było zatem ich przesiedlenie.

Pod inwestycję wykupiono 289 gospodarstw i przesiedlono 318 rodzin, zgromadzonych w ośmiu wsiach. Część z nich uległa całkowitej likwidacji i ostatecznie zniknęła pod wodą. To wsie: Rudnia, Garbary, Bołtryki, Budy i Łuka.

Legenda głosi, że w tej ostatniej nadal znajduje się zatopiony skarb. Zbiornik nazwano od pobliskiej miejscowości Siemianówka, która istnieje do dziś, a jej historia sięga 1634 roku.

Zalew Siemianówka. Dziś popularna atrakcja turystyczna regionu

Wyludnianie wsi trwało kilka lat, a ostatni mieszkańcy opuścili je tuż przed zalaniem w 1988 roku. Po zamknięciu tamy, powstałej na Narwi, zbiornik napełniał się pięć lat. Ostateczny poziom spiętrzenia wody został osiągnięty w 1993 roku. Oficjalne oddanie zalewu do użytkowania nastąpiło w 1995 roku.

Długość zalewu wynosi 11 km, jego szerokość waha się - od 800 metrów w rejonie zapory, do 4,5 km w części środkowej. Natomiast średnia głębokość to 3,5 metra. Miejscami miara ta przekracza 4 metry. Kto wie, może to właśnie tam ukryty jest skarb.

Całkowita powierzchnia akwenu wynosi ok. 32,5 km2, co czyni go trzecim co do wielkości sztucznym zbiornikiem w Polsce. Po poprowadzonej przez zbiornik grobli biegną także dwie linie kolejowe. Od początku powstania zalewu dominuje jego funkcja turystyczno-rekreacyjna. Stał się on jednym z najchętniej odwiedzanych miejsc w regionie. Nad plaży w Bondarach regularnie, co roku pojawiają się nowe atrakcje. Dodatkowo znajduje się on tuż przy granicy Puszczy Białowieskiej, w otoczeniu nieskazitelnej natury, pięknych krajobrazów i rzadko występujących gatunków roślin oraz zwierząt.

Zalew Siemianówka. Mityczne legendy i kinowe hity

Okolica ściąga ludzi z całej Europy. Również międzynarodowe ekipy filmowe. Na zalewie powstała bowiem jedna ze scen popularnego filmu Opowieści z Narni: Lew, Czarownica i stara szafa z 2005 roku. Siemianówka "odegrała" swoją rolę w sekwencji, w której główni bohaterowie uciekają po zamarzniętym jeziorze przed białą czarownicą.

Historia budowy zalewu i wywłaszczenia mieszkańców została z kolei upamiętniona w opowieści filmowej z 1987 roku Czy słyszysz jak płacze ziemia?, w reżyserii Tamary Sołoniewicz. W ubiegłym roku powstał także film Tajemnice Łuki, który tytuł i fabułę zawdzięcza właśnie wspomnianej wcześniej legendzie. Zdjęcia powstawały w okolicy i bezpośrednio nad zalewem.

Historia Zalewu Siemianówka, zwanego też Jeziorem Siemianowskim rzeczywiście idealnie nadaje się na filmową opowieść. Może też przynieść chwilę refleksji. Będąc nad zalewem i spoglądając z wieży widokowej na rozległe tafle wody, trudno momentami uwierzyć, że przed laty znajdowały się tam pola, łąki i wsie i że toczyło się tam codzienne życie.