Opuszczony majątek Kurowo. Przetrwał dwie wojny, ale nie próbę czasu [ZDJĘCIA]

Opuszczony majątek Kurowo na Podlasiu. Jaką ma historię?

Początki ruskiej wsi Kurowo sięgają aż XV wieku. Jej nazwa wzięła się od płynącej tutaj rzeki Kurówki, nad którą powstała osada. Przez kolejne stulecia rozrastający się majątek przechodził z rąk do rąk, by doczekać i przetrwać dwie wojny światowe. Podczas pierwszej, w 1920 roku, został rozbudowany przez Franciszka Kołodziejskiego. Rok później powstał tutaj folwark Kurowo składający się z 6 budynków z przeznaczeniem mieszkalnym oraz 160 mieszkańcami narodowości polskiej i białoruskiej.

• Jak bronić się przed koronawirusem. Posłuchaj zaleceń immunologów. To materiał z cyklu DOBRZE POSŁUCHAĆ. Podcasty z poradami.
• Koronawirus. Posłuchaj, co oznacza stan zagrożenia epidemicznego. To materiał z cyklu DOBRZE POSŁUCHAĆ. Podcasty z poradami.
• Koronawirus. Posłuchaj o prawach pracownika w obliczu pandemii. To materiał z cyklu DOBRZE POSŁUCHAĆ. Podcasty z poradami.

Kołodziejski zbankrutował kilkanaście lat później, a jego długi przejął Bank Rolny. Wówczas, w 1932 roku, dworek rozparcelowano, a w 1936 kupiła go rodzina Zakrzewskich.

Po przeprowadzonej parcelacji, w ramach reformy rolnej, majątek obejmował:

• dwór wraz z parkiem,
• budynki mieszkalne pracowników,
• budynki gospodarcze
• ok. 200 ha użytków rolnych, łąk, wód i nieużytków.

Zdjęcia udostępnione dzięki uprzejmości Urban Explorers - Białystok i są ich własnością.

Majątek Kurowo na Podlasiu w trakcie i po II Wojnie Światowej

Po wybuchu II Wojny Światowej Kurowo znalazło się pod okupacją sowiecką. Utworzono tam kołchoz a we dworze sierociniec. Po 1941 roku, gdy wybuchła wojna niemiecko-sowiecka, Kurowem zarządzała administracja niemiecka. Latem 1944, w czasie ofensywy sowieckiej, Zakrzewscy, którzy cały czas przebywali na dworze, obawiając się prześladowania politycznego, wyjechali do Warszawy. Wtedy powstał tutaj PGR. Przez 40 lat funkcjonował jako gospodarstwo hodowlano-nasienne.

Mały Czarnobyl na Podlasiu. Opuszczona fabryka przy stacji PKP [ZDJĘCIA, WIDEO]

Wojnę przetrwały wszystkie budynki mieszkalne i gospodarcze w Kurowie. Nienaruszony pozostał również park i stojący w pobliżu młyn wraz z towarzyszącymi budynkami. Co się stało z dawnym majątkiem i PGR-em? Tego dowiecie się ze zdjęć ekipy Urban Explorers Białystok.

Majątek Kurowo: Dawny PGR. Czym był?

PGR-y, czyli Państwowe Gospodarstwa Rolne, stanowiły formę socjalistycznej własności ziemskiej w Polsce w latach 1949–1993. Mówią inaczej, były to gospodarstwa rolne należące do państwa. Do 1988 PGR-y pochłaniały ponad 50% środków przeznaczanych na inwestycje w rolnictwie. Średnie zatrudnienie w PGR wynosiło 12,1 osób na 100 hektarów. Zasadniczo do kategorii PGR-ów nie zaliczano gospodarstw, które nie podlegały Ministerstwu Rolnictwa. Państwowe Przedsiębiorstwa Rolne (PPRol), w których pracowali więźniowie, podlegały Ministerstwu Sprawiedliwości, natomiast Wojskowe Gospodarstwa Rolne były podporządkowane Ministerstwu Spraw Wewnętrznych.

Proces likwidacji państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej zakończył się w 1995 roku. Likwidacja PGR-ów wiązała się często z ograniczeniem lub całkowitym zaniechaniem chowu zwierząt, ograniczeniem produkcji roślinnej, zmianą metod uprawy. Pociągnęło to za sobą drastyczne ograniczenie miejsc pracy i wynikającą z tego całą gamę problemów w regionach, w których były one jedynymi pracodawcami, po restrukturyzacji nowi właściciele ograniczali znacznie zatrudnienie, przywileje socjalne i działalność społeczną.