Tłusty Czwartek to święto, które umownie wypada w ostatni czwartek przed wielkim postem (dokładnie 52 dni przed Wielkanocą). Znany także m.in. jako zapusty, rozpoczyna ostatnie tydzień karnawału. Zgodnie z tradycją, w tym dniu dozwolone jest objadanie się.
Dawniej w Polsce objadano się pączkami nadziewanymi słoniną, boczkiem i mięsem, które obficie zapijano wódką. Około XVI wieku pojawił się tutaj jednak zwyczaj jedzenia pączków w wersji słodkiej. Chociaż wtedy wyglądały one nieco inaczej niż obecnie. W środku miały ukryty mały orzeszek lub migdał - znalezienie ich przynosiło szczęście.
Dzisiaj w Tłusty Czwartek królują pączki i faworki. Na Podlasiu, poza tymi oczywistymi wypiekami, je się także inne potrawy. Również w słodkościach widoczne są wpływy kuchni kresowej. Specjalnie dla was, zebraliśmy wszystkie potrawy na słodko przyrządzane w północno-wschodnim regionie.
Sękacz
Sękacz to chyba najbardziej rozpoznawalny przedstawiciel wśród deserów z Podlasia. Legenda głosi, że pierwszego sękacza upieczono specjalnie dla królowej Bony. A zachwycona wypiekiem królowa, nakazała uświetnić nim ucztę weselną swojego syna. Dziś gości niemal na każdym podlaskim weselu.
Sękacz to ciasto biszkoptowe, wytwarzane z około 40 jaj. Tradycyjnie, wypiekane było na grubym drewnianym wałku nad ogniskiem. Wałek obracano i polewano go cienką warstwą ciasta. Spływająca i kapiąca masa sprawia, że pojawiają się na nim charakterystyczne sęki i sople. Efektem końcowym jest złocisty stożek o wysokości 50-60 cm.
Marcinek
Kolejny podlaski klasyk pośród deserów to marcinek. Wyrób pochodzący jeszcze z czasów carskich, dzisiaj tradycyjnie wyrabiany jest głównie w okolicach Hajnówki. To także nieodłączny element wielu wesel i przyjęć.
To ciasto składa się z wielu cienko rozwałkowanych placków, które są przekładane śmietaną, najczęściej bitą z dodatkiem cytryny. Po złożeniu ich razem, musi odstać minimum dobę i w efekcie końcowym przypomina tort.
Mrowisko
Dopełnieniem najbardziej popularnej trójcy podlaskich słodkości jest mrowisko. Zwany "podlaskimi faworkami" deser, to wielka wieża usypana z faworków i polana miodem, wraz z posypką z maku i rodzynek. Wizualnie przypomina właśnie mrowisko, stąd jego nazwa.
Podlaskie Hałuszki
Podlaskie hałuszki, nazywane są również hałoczkami. To maleńkie kluski przypominające kopytka. Od tych różnią się jednak tym, że nie są gotowane, a pieczone. Piecze się je na tłuszczu, dzięki temu idalnie się rumienią. Podawane są także na słodko, między innymi z makiem lub owocami.
Pierekaczewnik
Pierekaczewnik to danie pochodzące z kuchni tatarskiej, której wpływy są często obecne na Podlasiu. Jest to rodzaj ciasta, które powstaje z wielu cienkich płatów, przekładanych nadzieniem i zwijanych w rulon. Zwykle jako farsz dodaje się mięso, ale pierekaczewnik przyrządzany jest także na słodko, głównie z białym serem.
Manty
Kolejne danie wywodzące się z kuchni tatarskiej to manty. To pierogi, które występują często w kuchniach środkowoazjatyckich. Faszerowane mięsem, serem czy ziemniakami, popularne są również w wersji na słodko. W tej konfiguracji można je jadać z białym serem, polane malinami i śmietaną.
Pascha
Pascha to z kolei potrawa pochodzenia północno-rosyjskiego. Tradycyjnie przyrządzana na Wielkanoc i znana również w kuchni Kresów Wschodnich. Dzisiaj traktowana również jako zwykły deser, podawana jest przez cały rok.
Przygotowuje się ją z twarogu lub mleka, śmietany, masła, zwykle z dodatkiem żółtek, cukru, wanilii i innych składników, takich jak bakalie. Zazwyczaj bardzo słodki deser, podaje się w postaci piramidy ozdobionej rodzynkami czy okazjonalnie także skórką pomarańczy.
Bliny
Bliny żmudzkie lub litewskie to placki z ugotowanych wcześniej ziemniaków. To potrawa, która najczęściej podawana jest z mięsnym nadzieniem i śmietaną. Można je zjeść także na słodko. W tej wariacji przypominają nieco racuchy.
Listkowiec
Listkowiec to kolejne danie pochodzące z kuchni tatarskiej. Wielowarstwowe ciasto przekładane jest rozmaitymi masami, najczęściej makiem, ale także białym serem i rodzynkami. Do jego przygotowania używa dużych ilości masła. Listkowane ciasto drożdżowe podawane jest na ciepło.
Parowańce/Pampuchy
Parowańce to danie, które występuje w wielu regionach Polski. Znane pod różnymi nazwami, również jako kluchy czy buły, przygotowywane jest na parze. Podaje je się z jagodami lub sosem truskawkowym i śmietaną. Na Podlasiu występują częściej jako pampuchy. Wtedy drożdżowe ciasto smażone jest na wzór pączków czy też racuchów.
ZOBACZ PONIŻEJ: To podlaskie "miasteczko-bajeczka". Tu poczujesz się jak u Pana Boga za piecem
