Malutka miejscowość z XV wieku. Mało kto wie, że to miejsce w ogóle nie leży na Podlasiu!

Gdzie leży Kolno?

Kolno to miasto położone w północno-zachodniej części regionu, niedaleko granicy z województwem warmińsko-mazurskim. Geograficznie znajduje się na pograniczu Mazur Garbatych i Niziny Północnopodlaskiej, a jeśli chodzi o oddalenie od największych miast Podlaskiego, to leży ok. 50 km na zachód od Łomży i ok. 150 km na zachód od Białegostoku.

Kolno położone jest na Wysoczyźnie Kolneńskiej, która ukształtowała się między Pojezierzem Ełckim na północy a doliną Narwi na południu oraz między Równiną Kurpiowską na zachodzie a Kotliną Biebrzańską na wschodzie i południowym wschodzie. W związku z tym na większości obszaru dominują tu pola uprawne.

Dojazd do Kolna nie należy do wygodnych. Do tego miasta brakuje połączenia kolejowego z Białymstokiem, a dojazd samochodem np. z Białegostoku zajmuje około 70 minut. Bez względu na to czy pojedziemy przez Jedwabne czy drogą krajową nr 63 przez Mały Płock.

Co warto zobaczyć w Kolnie?

Chociaż Kolno nie jest typowym miasteczkiem turystycznym, to z uwagi na historię miasta warto się tutaj wybrać, chociażby osobom poszukującym spokoju, kontaktu z naturą oraz zainteresowanym historią i kulturą regionu.

W Kolnie i okolicach zobaczycie:

• średniowieczny układ urbanistyczny,
• kościół parafialny pw. św. Anny z 1 połowa XIX w.,
• synagoga z XVIII w.,
• cmentarz rzymskokatolicki, obecnie nieczynny na ul. Waryńskiego, z początku XIX w.

Miasto z XV wieku, które historycznie nie leży w ogóle na Podlasiu. Dlaczego?

Kolno pierwotnie znajdowało się wśród bagien nad rzeką Pisą, gdzie zachowało się grodzisko Stare Kolno. Najstarsze znaleziska w tym miejscu pochodzą sprzed 3000 lat, ale osadnictwo wczesnośredniowieczne datuje się na VIII wiek, a sam gród powstał w tym samym lub następnym stuleciu. Tutaj źródła nie są precyzyjne.

Pierwsze wzmianki o mieście Kolno datuje się na 1422 r. i początkowo należało ono do książąt mazowieckich, następnie funkcjonowało jako miasto królewskie. Prawa miejskie (prawo chełmińskie) Kolno otrzymało z rąk księcia Janusza I Mazowieckiego zwanego Starszym 30 czerwca 1425. Na dzisiejsze miejsce nad rzeczkę Łabnę przeniósł miasto w latach 1434–1443 wnuk Janusza I, Bolesław IV warszawski w wyniku przeludnienia pierwotnych terenów. Kolno przez wieki nie miało lekko z uwagi na działania wojenne, które zawsze pustoszyły miasto.

Co jednak wiąże się z historią Kolna, choć miejscowość po reformie administracyjnej w latach 90. XX wieku należy do województwa podlaskiego, kulturowo i historycznie Kolno bywa też kojarzone z Mazowszem północnym – wpływy te widać w gwarze, architekturze i tradycjach lokalnych.