Kim są szeptuchy i skąd się wzięły?
Szeptuchy są powszechnie nazywane także babkami lub szeptunkami. Jak same twierdzą, są obdarzone darem od Boga. Zajmują się leczeniem dolegliwości fizycznych i duchowych, łącząc praktyki z pogranicza zielarstwa, wiary i rytuałów ludowych. Uważają się za pośredniczki między człowiekiem a siłami wyższymi. Swoją wiedzę i umiejętności przekazują ustnie, zazwyczaj z matki na córkę.
Działają głównie na terenach wiejskich, gdzie przez wieki pełniły funkcję nieformalnych lekarek, egzorcystek i doradczyń duchowych. Swojej działalności nie traktują jako pracy, tylko jako służbę i podchodzą do niej z wielką powagą.
Gdzie szukać szeptuch? Podlasie jako ostatnia szeptunek
Szeptuchy od zawsze były kojarzone z tradycją Podlasia. Obecnie spotkać można je niemal wyłącznie w tym regionie. Przetrwała tu bowiem tradycja ludowego leczenia. Ich liczba nie przekracza kilkudziesięciu. Część z nich można odnaleźć dzięki poleceniom – np. na zamkniętych grupach w mediach społecznościowych. Inne działają anonimowo. By do nich dotrzeć, trzeba jechać na Podlasie i wypytywać lokalnych mieszkańców.
Co ważne, prawdziwe szeptuchy nie reklamują się w internecie i nie przyjmują pieniędzy za swoje usługi. Jeśli ktoś żąda opłat z góry, nie jest szeptuchą, a osobą podszywającą się pod tę tradycję.

Ile kosztuje wizyta u szeptuchy?
Zgodnie z tradycją, szeptucha nie powinna pobierać pieniędzy. Przyjmuje tzw. „co łaska”. Może to być symboliczna kwota, jedzenie lub inny dar. Niektóre osoby zostawiają po 10 zł, inne nawet kilka tysięcy – w zależności od osobistego uznania i zadowolenia z wizyty.
Szeptuchy często pracują po kilkanaście godzin dziennie, traktując swoją misję jako posłannictwo. Niestety, rosnąca popularność sprawiła, że pojawiły się osoby wykorzystujące ten fenomen w celach zarobkowych. Warto więc zachować czujność.
CZYTAJ TAKŻE: Podlasie jakiego nie znacie. Odkryj 7 magicznych cerkwi wybranych przez sztuczną inteligencję
W czym pomaga szeptucha?
Szeptuchy mają podejście holistyczne. Nie leczą tylko ciała, ale i duszę. Do najczęstszych problemów, z jakimi zgłaszają się pacjenci, należą:
- Dolegliwości fizyczne: bóle kręgosłupa, choroby skóry, problemy pokarmowe, urazy mechaniczne.
- Problemy psychiczne: depresja, bezsenność, lęki, stres.
- Zaburzenia duchowe: złe energie, uroki, „rzucenie klątwy”, duchowe niepokoje.
- Wsparcie społeczne: osoby zagubione życiowo, wykluczone, samotne.
Wszystkie przypadki traktowane są indywidualnie, a pomoc opiera się zarówno na leczeniu ziołami, jak i modlitwach, odczynianiu oraz rytuałach oczyszczających.
Jakie metody stosują szeptuchy?
Tradycyjne metody leczenia stosowane przez szeptuchy to:
- Ziołolecznictwo: przygotowywanie naparów, maści, okładów na bazie ziół.
- Modlitwy i rytuały: odmawiane w języku staro-cerkiewno-słowiańskim.
- Odczytywanie energii: m.in. poprzez odczynianie jajkiem – tzw. „odczarowywanie”.
- Egzorcyzmy: usuwanie „złych duchów” lub uroków.
- Amulety i talizmany: przekazywane dla ochrony zdrowia i szczęścia.
- Praktyki symboliczne i energetyczne: oddziaływanie na ciało poprzez symbole i energię.
Choć skuteczność tych działań bywa trudna do zweryfikowania, wiele osób deklaruje poprawę samopoczucia po wizytach.
ZOBACZ PONIŻEJ: Kajakiem, tratwą czy na SUP-ie? Najlepsze trasy wodne na Podlasiu na letni weekend
Najsłynniejsze szeptuchy Podlasia
Wśród najbardziej znanych szeptuch od dekad znajdowała się Wiera Popławska z Orli, zwana "babą z Orli". Po latach przyjmowania kolejek odwiedzających, zmarła 31 stycznia 2024 roku w wieku 98 lat. Schedę po niej miał przejąć jej bratanek.
Kolejną znaną szeptunką była Anna Bondaruk z Rutki. Wśród polecanych szeptuch przewija się też imię Eugenii z Opaki Dużej, specjalistki od świecowania uszu.
Często w kontekście szeptuch wspominana jest Babcia Nina z serialu „Szeptunka”. Jest to jednak postać fikcyjna, która nie istnieje w rzeczywistości.
Jak zostać szeptuchą?
Zostanie szeptuchą to nie kurs weekendowy. Dar przekazywany jest uroczyście. Zazwyczaj kobiecie po 50. roku życia, po menopauzie, która jest wierząca (często prawosławna), szanowana w lokalnej społeczności i niepijąca. Przekaz odbywa się ustnie, zakazane jest spisywanie modlitw. Co ciekawe, po przekazaniu daru szeptucha często traci moc i szybko umiera.
Oprac. Jakub Sadkowski
