Ikona modernizmu w Białymstoku
Willa Fricków znajduje się przy ul. Marii Skłodowskiej-Curie 24 w Białymstoku. Budynek powstał w latach 30. XX wieku i jest uważany za białostocką ikonę modernizmu. Jego pierwszymi właścicielami było małżeństwo Fricków, Stefania i Stefan. Para sfinalizowała budowę okazałego domu w latach 1937-1939. Stefan Frick pełnił wówczas funkcję sędziego grodzkiego, później także podprokuratora, a następnie sędziego śledczego przy Sądzie Okręgowym w Białymstoku. Nie jest natomiast znany autor projektu.
Po II wojnie światowej willa została przejęta przez Tymczasowy Zarząd Państwowy. Od 1950 roku z obiektu zaczął korzystać sąsiadujący z budynkiem szpital. Mieszkali tam znani w lokalnej społeczności lekarze, między innymi były rektor Akademii Medycznej Ludwik Komczyński czy chirurg Feliks Oleński, który w latach 60. pełnił funkcję prorektora ds. klinicznych. Obecnie mieści się tam centrum pogrzebowe.
Zabytek w centrum Białegostoku popada w ruinę
Dawna Willa Fricków to budynek wolnostojący, murowany i otynkowany. Powstał na planie wielokąta zbliżonego do rombu. Posiada rozczłonkowaną bryłę z segmentami w kształcie kubicznych form o różnej wysokości. Wszystko to przykryte jest płaskim dachem, z wydatnym okapem. W budynku znajduje się także piwnica.
Główny korpus jest dwukondygnacyjny, segment południowy – dwuipółkondygnacyjny. Każda z brył została wyraźnie zaakcentowana. Przemyślana asymetria dodanych do siebie prostopadłościennych form wprowadza dynamikę, ale nie zakłóca harmonii kompozycji. Należy tu wyróżnić: okna w układzie pasowym (zespolone), okna narożne podkreślające ostre załamania bryły, okno tzw. „termometr” w klatce schodowej" – wyjaśnił Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Białymstoku, cytowany przez portal WhiteMAD.
Najważniejszą cechą willi jest prostota i podporządkowanie jednolitemu wyrazowi kompozycji architektonicznej. Podobnie rzecz wygląda we wnętrzu. W budynku zachowały się niektóre oryginalne elementy wyposażenia, szczególnie w obrębie ażurowej klatki schodowej. W obiekcie szczególnie wyróżniają się narożne okna oraz balkony wraz z charakterystyczną klatką schodową. Willa Fricków w 2019 roku została wpisana do rejestru zabytków województwa podlaskiego. Jej stan jest jednak obecnie oceniany jako zły.
