Rynek Sienny: Nowy skwer i pomnik upamiętniają dawny cmentarz
Prace związane z upamiętnieniem dawnego XVIII-wiecznego cmentarza w Białymstoku trwały kilka lat. Ze względu na szczególny charakter tego miejsca wszystkie prace inwestycyjne odbywały się za wiedzą i akceptacją proboszcza-administratora parafii ewangelicko-augsburskiej w Białymstoku.
Zobacz też: Wygrał nową toyotę, bo mieszka w Wasilkowie. Zrobił tylko 2 proste rzeczy [ZDJĘCIA]
Koncepcja, której autorem jest prof. Jarosław Perszko, powstała po konsultacjach z mieszkańcami, historykami oraz archeologami. Od strony ul. Rynek Sienny, powstał otoczony niskimi murkami skwer, którego główne ścieżki są ułożone na planie krzyża. W miejscu przecięcia ramion krzyża umieszczono betonowy blok, wewnątrz którego znajdują się płaskorzeźby autorstwa profesora Perszki. Pod monumentem umieszczono kryptę, w której spoczęły szczątki po ekshumacji.
W czwartek przywrócono miastu i jego mieszkańcom pamięć o białostoczanach wyznania ewangelickiego.
Ewangelicy w Białymstoku - historia
– Białystok oddaje dzisiaj hołd społeczności ewangelickiej, która była tu obecna od samych początków miasta i czynnie uczestniczyła w jego rozwoju – mówił w czwartek prezydent Tadeusz Truskolaski. – Jestem przekonany, że dzisiejsza uroczystość stanie się nie tylko symbolicznym podsumowaniem dziejów ewangelickiego Białegostoku, ale i otwarciem kolejnego, równie bogatego rozdziału tej wyjątkowej historii. To kolejny krok na naszej drodze do przywracania pełnej pamięci o dziejach naszego miasta, o naszej spuściźnie, z której jesteśmy dumni. Pamięć, tożsamość, dziedzictwo kulturowe i historyczne są tymi wartościami, które możemy przekazać następnemu pokoleniu. Nekropolie również mówią naszym spadkobiercom, że szacunek dla zmarłych, szacunek dla tradycji i historii jest naszą powinnością, którą właśnie wypełniliśmy.
Ewangelicy byli obecni w dziejach naszego miasta niemal od jego początków. Wyznania luterańskiego byli m.in. budowniczowie hetmana Jana Klemensa Branickiego – kierujący rozbudową pałacu Jan Zygmunt Deybel i Jan Henryk Klemm, autor projektu białostockiego ratusza i pałacowej bramy. W 1803 roku powstała w Białymstoku pierwsza parafia ewangelicka. Na początku XIX stulecia, kiedy Białystok znalazł się w zaborze pruskim, pojawili się w naszym mieście żołnierze, urzędnicy nowej administracji, ale również liczni rzemieślnicy. Rządy pruskie w naszym mieście były krótkie, jednak ewangelicy zostali w Białymstoku, w wielkim stopniu przyczyniając się do jego rozwoju i wzbogacając znacząco tutejszą kulturę. Byli wśród nich czołowi przemysłowcy – Commichauowie, Hasbachowie i wielu innych. Stale rozwijała się kultura i szkolnictwo.
II wojna światowa przyniosła schyłek białostockiej społeczności ewangelickiej. Większość tutejszych luteran zdecydowała się na wyjazd do Niemiec. Ci najbardziej przywiązani do polskości i rodzinnego miasta zostali z rozkazu Stalina wywiezieni na Wschód. Odrodzenie białostockiej parafii ewangelicko-augsburskiej nastąpiło dopiero w roku 2002.