Ponad 100 lat historii Parku Konstytucji 3 Maja w Białymstoku
Park im. Konstytucji 3 maja ma już ponad 100 lat. Wydzielono go z części Lasu Zwierzynieckiego. Ten jest z kolei pozostałością XVIII-wiecznych ogrodów Jana Klemensa Branickiego. Funkcjonował w nich wówczas zwierzyniec jeleni i urządzano liczne polowania dworskie.
W 1839 roku władze Obwodu Białostockiego przekazały teren miastu. Ostatecznie doprowadziło to do zniszczenia pierwotnego zwierzyńca. Zaniedbany las zarastał, jego powierzchnia sukcesywnie się pomniejszała i w końcu całkowicie zatracił swoją świetność jeszcze z XIII wieku.
Park im. Konsytuacji 3 Maja utworzono w 1919 roku zgodnie z decyzją zarządu Białegostoku. Wyodrębniono na niego przestrzeń Zwierzyńca pomiędzy ulicami: Zwierzyniecką, Podleśną i Wołodyjowskiego.
Zabytkowy Park Konstytucji 3 Maja - atrakcje
Do porządkowania parku i wytyczania dróg spacerowych przystąpiono dopiero około 1930 roku. Prace ruszyły zgodnie z koncepcją J. Rybołowicza, ówczesnego naczelnego inżyniera miasta. Po II wojnie światowej przestrzeń nosiła nazwę "Park Zwierzyniec". Nowa nazwa parku Konstytucji 3 Maja została nadana w 2009 r.
W centralnej części parku, przy głównej alei ustawiono pomnik poświęcony żołnierzom 42 Pułku Piechoty. Obecnie znajduje się tam replika pomnika z 1997 roku. Od strony ulicy Podleśnej z parkiem graniczy z kolei Filharmonia Podlaska, wybudowana w 1972 roku.
CZYTAJ TAKŻE: Tuje wycięte z Parku Planty. Pobojowisko na Alei Zakochanych
Na przeciwległym końcu parku, u zbiegu Zwierzynieckiej i 11-listopada założony został cmentarz wojskowy. Znajdują się tam groby żołnierzy poległych w walkach o niepodległość. Niedaleko cmentarza natomiast powstał naturalny zielony pomnik Konstytucji 3 Maja. Po odzyskaniu niepodległości w 1919 roku posadzono trzy dęby w otoczeniu 11 lip. W 2007 roku odsłonięto tam piramidalny pomnik Konstytucji 3 Maja, po uprzednim uporządkowaniu terenu.
W parku znajduje się także od lat ulubione miejsce wielu białostoczan, szczególnie tych najmłodszych, czyli Zoo Akcent.
Od Plant do Zwierzyńca. Parkami zwiedzisz centrum Białegostoku
Obecnie zachodnią granicę parku (względem pierwotnej wzdłuż Wołodyjowskiego) przesunięto do ulicy 11-listopada. W latach 20. XX wieku była to wytyczona wówczas aleja. Powierzchnia Parku Konstytucji 3 Maja wynosi dzisiaj 16,2 ha.
Park stanowi spacerowy szlak natury, w połączeniu z Plantami i rezerwatem przyrody Las Zwierzyniecki. Od 1986 roku jest wpisany do rejestru zabytków.
Rewitalizacja Parku Konstytucji 3 Maja. Kolejna ważna inwestycja w Białymstoku
Miasto ogłosiło teraz przetarg na opracowanie dokumentacji projektowej rewitalizacji parku wraz z uzyskaniem stosownych pozwoleń. Na oferty magistrat czeka do 26 marca 2025 roku.
Składający projekty muszą opierać się na miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego oraz zaleceniach konserwatorskich, ale także na wstępnej koncepcji rewitalizacji północnej części Zwierzyńca, przygotowanej w 2019 roku.
W parku znajduje się wiele około 100-letnich drzew. Część z nich to przedwojenny starodrzew. Niektóre mają nawet 180 lat. Najstarszy dąb szypułkowaty oceniono na 230 lat. To jedno z trzech drzew stanowiących wspomniany wcześniej Pomnik Konstytucji 3 Maja. Większość drzew w parku jest w dobrym stanie i posiada dużą wartość przyrodniczą i historyczną.
Historyczna przestrzeń w centrum Białegostoku do remontu. Kiedy rewitalizacja Parku Konstytucji 3 Maja?
Zalecenia dotyczą także reszty roślinności parku oraz nawierzchni parkowych alejek czy małej architektury i oświetlenia.
Zwycięzca przetargu będzie miał osiem miesięcy od podpisania umowy na przygotowanie ostatecznego projektu i kolejne cztery na zdobycie niezbędnych pozwoleń.
Jak wynika z zamówienia publicznego, następne 33 miesiące firma odpowiedzialna za rewitalizację parku będzie pełnić nadzór autorski nad pracami. Oznacza to, że prace tam mogą się zakończyć w 2029 roku.
