Ciekawostki

Do tej podlaskiej wsi przyjeżdżają z całej Polski. Tu mieszka najbardziej znany człowiek w regionie

2025-06-13 13:01

Podróżując po Polsce, a już szczególnie po województwie podlaskim, warto wyłączyć GPS lub wyrzucić mapę do schowka i zboczyć z głównych szlaków, aby odkryć miejsca o niezwykle bogatej historii, magicznym klimacie lub ciekawymi z innych względów. Jedną z takich perełek są Plutycze – miejscowość, która dziś funkcjonuje jako malownicza wieś, ale jeszcze do 2020 roku nikt w Polsce o niej nie słyszał. Wszystko za sprawą jednego człowieka.

Blisko 500 lat historii - od niewielkiej osady do wielkiej popularności

Historia Plutycz, podobnie jak wielu mniejszych miejscowości w województwie podlaskim sięga znacznie dalszych czasów niż się wszystkim wydaje. Powodem tego jest oczywiście burzliwa historia naszego regionu oraz przede wszystkim to, że chociaż Podlaskie od zawsze leżało na terenach granicznych państwa polskiego, to pierwsze miejscowości powstawały nawet w XIII wieku.

Podobnie jest z wsią Plutycze, której początki datuje się na pierwszą połowę XVI wieku. Jak pisze dr Grzegorz Ryżewski z Narodowego Instytutu Dziedzictwa PT Białystok, wzmianki o miejscowości pojawia się w 1563 r., kiedy mamy wzmiankę o „drodze plucziczkiej”, czyli prowadzącej zapewne do Plutycz. Wieś wzmiankowana była w lustracji województwa podlaskiego z 1576 r. jako wchodząca w skład starostwa bielskiego, folwarku Stołowacza, przynależąca zaś do wójtostwa plutyckiego. Nazwa Plutycze pochodzi od ruskiego słowa „pluta” – osoba, która lubi dużo mówić, pleść, gadać, nie zawsze do rzeczy.

Przez te wszystkie lata wieś nigdy nie wybiła się ponad przeciętność, w zachowanych wzmiankach widzimy, że wielokrotnie wspominano o niezbyt wysokiej zamożności mieszkańców. Plutycze nie były omijane przez liczne zawieruchy wojenne i liczne zmiany granic. Wielokrotnie napadane i grabione nigdy nie wskoczyły na taki poziom aby pretendować do roli miasta. Jednak obecnie Plutycze słyną ze swojej wyjątkowej zagrodowej zabudowy oraz ze swojego słynnego na całą Polskę mieszkańca.

Plutycze słynną wsią nie tylko na Podlasie, a nawet całą Polskę!

Plutycze to typowa wieś szeregowa z zabudową szczytową – domy ustawione szczytem do drogi, z regularnym układem rozmieszczenia. Miejscowość zachowała unikatowe, tradycyjne drewniane domy z bogato zdobionymi okiennicami, ornamentami w szczytach i narożnikach, zamykane na klucze zapadkowe, często ogrzewane piecami kaflowymi. I to na pewno dodatkowy walor Plutycz, ale nic tak nie przyciąga turystów jak znany mieszkaniec. A w Plutyczach jest nim Andrzej Onopiuk ze swoim ojcem Gienkiem.

Plutycze zdobyły popularność dzięki występowi w programie „Rolnicy. Podlasie” – Gienek i Andrzej Onopiuk przyciągnęli uwagę i turystów. Po emisji programu w 2020 roku wieś stała się jedną z najczęściej odwiedzanych na Podlasiu – turyści chcą zobaczyć jej kolorowe, drewniane domy i poczuć autentyczny, wiejski klimat oraz przede wszystkim wstąpić do domu Andrzeja z Plutycz i sprawdzić, czy to co widzą na ekranach telewizorów jest prawdą.

Co warto zobaczyć w Plutyczach i okolicy? Zabytki i przyroda

Choć Plutycze są dziś wsią, oferuje odwiedzającym kilka interesujących miejsc, szczególnie dla miłośników historii i przyrody. Główne punkty na mapie Plutycz i okolic to:

  • zabytkowa zagroda wiejska - bogate i zróżnicowane zdobnictwo,
  • wieś jest częścią Szlaku „Drzewo i sacrum” i blisko Podlaskiego Szlaku Bocianiego,
  • bliskość Narwiańskiego Parku Narodowego, Puszczy Knyszyńskiej, Biebrzańskiego Parku Narodowego, Białowieży, Tykocina, Supraśla i wielu innych atrakcji.

źródło: pcr.uwb.edu.pl

QUIZ: Czy ta wieś leży w Podlaskiem? Jak dobrze rozpoznajecie miejscowości Podlasia?
Pytanie 1 z 10
Którą z poniższych wsi znajdziemy w Podlaskiem?
Rolnicy. Podlasie. Gienek i Andrzej pomagają Paulinie